Mikołaj Obilman

  • 1466
  • kwatera poliptyku legnickiego
  • tempera na desce, 182 x 165 cm
  • Muzeum Narodowe w Warszawie

To powiedziawszy Jezus wyszedł z uczniami swymi za potok Cedron. Był tam ogród, do którego wszedł On i Jego uczniowie. Także i Judasz, który Go wydał, znał to miejsce, bo Jezus i uczniowie Jego często się tam gromadzili. Judasz, otrzymawszy kohortę oraz strażników od arcykapłanów i faryzeuszów, przybył tam z latarniami, pochodniami i bronią.

J 18,1-3

   Jezus klęczy i się modli. Na pierwszym planie leżą pogrążeni we śnie apostołowie: Piotr w czerwonym płaszczu, trzymający miecz; Jakub z książką, w płaszczu zielonym; Jan ukazany w bieli. Jezus wpatruje się w przestrzeń poza obrazem, a jego twarz jest pełna niepokoju. Z oddali widać już zbliżającą się od strony Jerozolimy kohortę, której przewodzi Judasz w żółtej szacie. Chrystus jest samotny, pomiędzy nadciągającymi od strony miasta żołnierzami a apostołami, którzy zawiedli go i nie wytrwali w czuwaniu. Na obrazie niemal odczuwalne jest napięcie wynikające z nieuchronności wydarzeń, które mają nastąpić. Jezus, jeszcze pogrążony w modlitwie, nie widzi zbliżających się do niego tłumów, oglądający obraz dostrzega natomiast tragizm sytuacji.
Ogród jest przedstawiony jako miejsce ustronne, oddalone od widocznego w głębi miasta, porośnięte drobną roślinnością. Jego przestrzeń nie została wydzielona, artysta wkomponował ją w rozległy pejzaż budujący tło przedstawienia. na drugim planie, po prawej stronie widnieje skała, symbolicznie oznaczająca Górę Oliwną.

Biblia w malarstwie polskim, wyd. Dragon. str. 226-227