• 1485
  • skrzydło poliptyku olkuskiego w bazylice kolegiackiej św. Andrzeja w Olkuszu

Odnotowując fakt zdjęcia Jezusa z krzyża, ewangeliści nie poświęcają uwagi reakcji Matki Bożej, która była świadkiem ostatnich wydarzeń z jego życia. Emocje Maryi przeżywającej śmierć syna i jej pożegnanie z Jezusem były przedmiotem zainteresowania autorów chrześcijańskich, którzy tworzyli niejednokrotnie bardzo dramatyczne opisy przeżyć Matki Bożej. W Meditationes vitae Christi, jednym z najpopularniejszych średniowiecznych tekstów, powstałych w XIV wieku, scena opłakiwania Jezusa przez Maryję została dokładnie opisana. Matka Boża obejmuje w niej ciało syna, całuje i zalewa łzami jego twarz, przykładając do niej policzek i starając się odwlec chwilę złożenia go do grobu.

Na olkuskim poliptyku odziana w czarny płaszcz Maryja trzyma na kolanach ciało zmarłego Chrystusa i czule zbliża twarz do jego zakrwawionego oblicza. Ciało Jezusa jest bezwładne, lewą rękę podtrzymuje Jan, prawa zwisa przewieszona przez dłoń Marii Magdaleny, która podtrzymuje zwłoki wraz z Maryją. Twarze Jana i Marii Magdaleny wyrażają ból po śmierci Zbawiciela, ale także współczucie wobec cierpienia Maryi. Jan trzyma się za głowę, Magdalena powstrzymuje się od płaczu.

Biblia w malarstwie polskim, wyd. Dragon. str. 267-268