W dniu 6 marca 2019 roku rozpoczynamy Wielki Post – dziś Środa Popielcowa. Wielki Post trwa 40 dni (nie wlicza się do niego sześciu niedziel) i rozpoczyna się zawsze w Środę Popielcową, której data zależy od daty uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego.

W Środę Popielcową w czasie Mszy świętej dokonuje się obrzędu posypania głowy popiołem. Słyszymy wówczas słowa: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” lub: „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz”. Popiół jest przygotowywany z gałązek palm lub innych drzew poświęconych w poprzednim roku podczas Niedzieli Palmowej. Akt ten symbolizuje ułomność i przemijalność człowieka, jest znakiem żałoby i pokuty.

Kodeks prawa kanonicznego z 1983 r. postanawia: „Wszyscy wierni, każdy na swój sposób, obowiązani są na podstawie prawa Bożego czynić pokutę. Żeby jednak wszyscy przez jakieś wspólne zachowanie pokuty złączyli się między sobą, zostają nakazane dni pokuty, w które wierni powinni modlić się w sposób szczególny, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać post i wstrzemięźliwość, zgodnie z postanowieniami zamieszczonych poniżej kanonów” (kan. 1249). Ten sam kodeks stwierdza: „W Kościele powszechnym dniami i okresami pokutnymi są poszczególne piątki całego roku i czas wielkiego postu” (kan. 1250).

Zgodnie z kanonami 1251-1252 Kodeksu Prawa Kanonicznego w Środę Popielcową obowiązuje wstrzemięźliwość (nie spożywa się pokarmów mięsnych) i post ścisły (ilościowy). Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy powyżej 14. roku życia, a prawem o poście – pełnoletni od ukończenia 18. roku życia do rozpoczęcia 60. roku życia.

Post ilościowy i jakościowy obowiązuje tylko dwa dni w ciągu roku, to jest w Środę Popielcową i w Wielki Piątek!

DEFINICJA POSTU

Dyscyplinę dotyczącą postów reguluje Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 1249-1253. Rozróżnia się post ilościowy i jakościowy.

Post jakościowy polega na powstrzymaniu się od spożywania pokarmów mięsnych. W każdy piątek roku, jeżeli nie przypada w tym dniu uroczystość, należy zachować post jakościowy, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Do zachowania wstrzemięźliwości zobowiązani są wierni, którzy ukończyli 14. rok życia (kan. 97; kan. 1252).

Post ilościowy polega na spożyciu w ciągu dnia tylko jednego posiłku do syta oraz lekkiego posiłku rano i wieczorem. Post ilościowy i jakościowy obowiązuje tylko dwa dni w ciągu roku, to jest w Środę Popielcową i w Wielki Piątek. Obowiązuje on wiernych od ukończenia 18 roku życia do rozpoczęcia 60 roku życia.

– Środa Popielcowa i Wielki Piątek to są dni, kiedy obowiązuje nas post, czyli powstrzymanie się od pokarmów mięsnych i dwa posiłki skromniejsze wieczorem i rano oraz jeden do syta – wyjaśnia ks. Marcin Rogala, specjalista prawa kanonicznego. Obowiązek ten nie dotyczy osób chorych, które muszą np. częściej jeść, zażywają leki w korelacji z posiłkiem.