Święty Franciszek Salezy

Często życie synów toczy się w zupełnie przeciwnym kierunku, niż się tego spodziewają ojcowie. Tak było również François (Franciszkiem) z Sales (zamek w Sabaudii, gdzie się urodził 21 sierpnia 1567 r.). Ojciec widzi przed nim jeszcze jako dzieckiem gdyż był obdarzony nieprzeciętną inteligencją i charakterem – wspaniałą karierę w świecie, mającą podreperować budżet i nadać nowego blasku szlacheckiej rodzinie Boisy. Franciszek kształci się w najlepszych szkołach Francji (La Roche, Annecy, Paryż). Otrzymuje solidną wiedzę w naukach humanistycznych; zgłębia prawo na Uniwersytecie Padewskim, słynnym na całą Europę nie tylko z nauk medycznych, ale także prawniczych. W tym mieście przebywa 3 lata (1588-1591), oddając się z pożytkiem studiom, choć pielęgnując również w sobie powołanie zakonne, które od dawna zakwitło i rozwijało się pod kierunkiem jezuity Antoniego Possevino.

Po uzyskaniu doktoratu z prawa (1591) Franciszek wraca do domu. Tutaj czeka go długa walka wewnętrzna: z jednej strony ambicje ojca (który chciałby, żeby został adwokatem i senatorem, i który wybiera dla niego bardzo młodą szlachciankę jako przyszłą małżonkę); z drugiej – jego jedyna prawdziwa aspiracja: ,,należenie do Kościoła” i służenie mu w celu zdobywania dusz dla Boga. Udaje mu się wytrzymać wszelkie naciski i pokonać wątpliwości, byle tylko dać swemu życiu oczekiwany przełom, zostając kapłanem. Staje się to w 1593 r. Mianowany prałatem kapituły katedralnej w Genui, Franciszek od razu ujawnia swoją żarliwość i miłość, umiejętność dyplomacji oraz zrównoważenie, które będą mu towarzyszyć przez całe życie i których da przykładny dowód w trudnej misji apostolskiej (1594-1598) w Chablais, zdobytym wówczas przez kalwinizm.

Wieść o nim się rozchodzi i trzeba wręcz nalegać, aby przyjął propozycję zostania biskupem pomocniczym Genewy. Nominacja zostaje zatwierdzona przez Klemensa VIII w 1599 r. Smutne wydarzenia, które Franciszek ma wkrótce przeżyć w latach 1598-1602 (śmierć ojca, trudności ekonomiczne, konflikty dyplomatyczne, najazd Sabaudii przez Francuzów) nie osłabiają jego zaangażowania ani też nie umniejszają owoców duchowych jego działalności. Przeciwnie, stają się one jeszcze obfitsze, kiedy po śmierci biskupa Genewy de Granie ra, to on przejmuje po nim obowiązki pasterza (1602). Jego miłość do Boga, jego prostota i łagodność podbijają serca, poczynając od baronowej Joanny Franciszki Freymot de Chan tal (1572-1641), wyjątkowej kobiety i zakonnicy (będzie kanonizowana w 1767 r.), razem

z Franciszkiem współzałożycielki Zakonu Nawiedzenia NMP. Franciszek, niestrudzony w przepowiadaniu, katechezie, udzielaniu sakramentów, wizytacjach duszpasterskich, na

szczęście nie zapomina o nakreśleniu linii swojej duchowości kapłańskiej. Tak powstaje Filotea, czyli Wprowadzenie do życia pobożnego (1609), jego pierwsze i fundamentalne dzieło ascetyczne, które okaże się też dużym sukcesem edytorskim, a ponadto kilka lat później Teotym, czyli Traktat o miłości Bożej (1616). Tu jest streszczony duch prawdziwej pobożności zakonnej, tak jak ją rozumie Franciszek: nie jako zewnętrzną manifestację czy surową praktykę, jak to było w zwyczaju w tamtym czasie, lecz jako stałe doskonalenie siebie w pełnym zjednoczeniu z Bogiem oraz w praktykowaniu cnót teologalnych.

Te inspirujące zasady będą kierowały Zgromadzeniem Nawiedzenia NMP – żeńską wspólnotą życia monastycznego bez obowiązku klauzury – założonym w Annecy w 1610 r. Franciszek chce bowiem, by instytut zrezygnował z wszelkiej formy zbytniej surowości cielesnej (otwierając się tym samym na osoby słabego zdrowia), aby być raczej szkołą modlitwy, kontemplacji i „ascezy serca” (umartwienie, oczyszczenie, pokuta, pokora, łagodność, cierpliwość): wewnętrzną salą ćwiczeń, konieczną też dla przygotowania się do zewnętrznej posługi apostolatu i miłości. W ten sposób siostry wizytki mogły całkowicie należeć do Boga, nie odrywając się od świata. Założenie klasztoru Nawiedzenia w Lyonie na prośbę arcybiskupa de Marquemonta (1616) stanowi jednak przełom w życiu małego zgromadzenia diecezjalnego i będzie preludium do jego przekształcenia w zakon (1618). Aż do ostatnich swych dni Franciszek daje jasne świadectwo tego, co znaczy kochać Boga i bliźnich. Umiera w Lyonie 28 grudnia 1622 r. Jego kanonizacja następuje w 1665 r., a później zostaje mu nadany także tytuł doktora Kościoła (1877). Wreszcie w 1923 r. Pius XI ogłasza go patronem dziennikarzy i pisarzy katolickich.